Ziyaret ettiğimiz web siteleri, internet üzerinden doldurduğumuz formlar, kayıt olduğumuz platformlar tarafından birçok kişisel verimiz toplanmaktadır. Bu verilerimizi kendi rızamız ile paylaştığımızdan web sitesi sahipleri toplayabilir ve depolayabilir.
Çerez ayarlarımızı kişiselleştirip, paylaştığımız kişisel verilerimizin sınırlarını belirleyebildiğimiz durumlar bizlere bu verilerin saklanacağı aralığı ve silineceği tarihi bilmemize, bu konuda bilgilendirilmemize yardımcı olur. Peki, paylaştığımız kişisel verilerimizin silinmesi ve kişisel verilerin anonim hale getirilmesi nedir?
kişisel veri anonimleştirme, kanun kapsamında "kişisel verilerin, başka verilerle eşleştirilerek dahi hiçbir surette kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek kişiyle ilişkilendirilemeyecek hâle getirilmesidir" şeklinde ifade edilmektedir.
Kişisel verilerin anonim hale getirilmesi hususunda anonim hale getirilen veri artık kişisel veri niteliğine sahip olmayacağından dolayı, kanun kapsamında değerlendirilmeyecek ve hükümlendirilmeyecektir.
Detaylı olarak kişisel veri anonimleştirilmesi; bir veri kümesinde bulunan doğrudan ve dolaylı tüm tanımlayıcıların çıkarılmasıyla veya değiştirilmesiyle ilgili kişinin kimliğinin saptanabilmesinin engellenmesidir. Böylece veri, bir kalabalık ve grup içinde ayırt edilebilir olma özelliğini gerçek bir kişi ile ilişkilendirilemeyecek şekilde kaybetmiş olacaktır.
Veri üzerinden bir izleme yapıldığında verinin kime ait olduğu anlaşılabiliyorsa, bir eşleşmeye varılıyorsa bu kişisel veri anonimleştirilmiş denilemez. Kişisel veri anonimleştirme yöntemleri
veri sorumluları ellerindeki veriye göre hangi yöntemi kullanması gerektiğine karar verir. Bu kararı verirken verinin niteliği, büyüklüğü, fiziki ortamlarda bulunması yapısı, çeşitliliği, işlenme sıklığı, aktarılacak tarafın güvenilirliği, anonimliğinin bozulması durumunda ortaya çıkacak olan zararın büyüklüğü gibi hususları göz önünde bulundurur.
Dört ana kişisel veri anonimleştirme yöntemlerini inceleyerek yazımıza devam edelim;
1. Maskeleme: kişisel verilerin belirli alanlarının yok edilerek veri sahibinin belirlenemez hale getirilmesi yöntemidir. Örneğin, kişinin kimlik numarasının yada kredi kartı numarasının silinerek / yıldızlanarak silinmesi durumunda maskeleme mevcuttur. (8896****** 1107)
2. Toplulaştırma/kümülatif data oluşturma: Kişisel verilerin bütünleştirilmesi ve toplam değerlerin yansıtılmasıdır. Örneğin, bir firmada kadın çalışan sayısı x adet olup, %56'sının lisans mezunu olmasına ilişkin veriler anonimleştirilmiştirdir.
3. Veri türetme: mevcutta daha detaylı olarak yer alan verilerin daha genel karşılıkları ile değiştirilmesidir. Kişinin doğum gününün gün, ay, yıl detaylarıyla yazılması yerine yaşının yazılması örnek verilebilir. Bir başka örnek verilecek olursa, kişinin maaş bilgisinin detaylı olarak yazılması yerine belirli bir aralık verilerek anonimleştirilme yapılabilir.
4. Veri karması: bir veri kümesinin içinde değerlerin karıştırılarak ve yer değiştirilerek toplan faydaya zarar vermeden kişilerin tespit edilebilirliğini yok etmektir. Yaş ortalaması alınmak istenen bir şirkette kişilerin yaşlarını gösteren değerlerin rastgele şekilde birbiriyle değiştirilmesi durumunda veri karması yöntemi kullanılmıştır.
Yasal Uyarı: Yayınlanan her türlü yazı ve içeriğin tüm hakları Efilli Yazılım’a aittir. Kaynak gösterilse veya aktif link verilse dahi yazı, ses, video gibi her türlü içeriğin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz, yayınlanamaz, paylaşılamaz ve değiştirilemez.