Kişisel Veriler Nelerdir?

Bilgi insan aklının gerçeği, olgusu ve ilkelerinin tümüdür. Tarih boyunca en çok önem verilen konulardan biridir. Geçmişin, günümüzün, zenginliğin, bilgeliğin ve teknoloji toplumunun en değerli hazinesi bilgidir. İnsanlık tarihi boyunca insanlar gelecek nesillere bilgiyi ulaştırmak için binlerce yol denemişlerdir. 

Binlerce yıldır bilgi birikimimizi korumak için kurallar koyduk, standartlar ve kanunlar geliştirdik. 20.yüzyıldan itibaren teknolojide yaşanan gelişmeler bilginin daha kolay elde edilmesini sağladı hatta yeni terimleri de beraberinde getirdi.

İçinde bulunduğumuz Dünya ve yaşadığımız bu dönem, dijital platformlarda hepimizin geniş bir yer kaplamasını gerektiriyor. Dijital varlığımızı genişletmek ise daha fazla kişisel veri paylaşımı anlamına geliyor. Alışverişten sağlık hizmetlerine tüm hayatımızın dijitalleştiği bu Dijital Dünya’da varlığımız sürdükçe veri paylaşmaya devam ediyor olacağız. Minimum seviyede kişisel veri paylaşıyor olsak bile; e-mail adresi, isim, soyisim, doğum tarihi, telefon numarası, profil fotoğrafı gibi en temel bilgilerimiz her zaman dijital ortamda bir yerlerde bulunmak zorunda.

Bilginin Önemini Anlamalıyız

Ne yazık ki bilgi paylaşımı arttıkça kötüye kullanıma odaklanan kişiler için de bilgiye ulaşmak çok kolay olmaya başladı. Bu yüzden nerede olursa olsun bilgiyi korumak zorundayız. Tüm kurum ve kuruluşlarda temel kişinin hak ve özgürlükleri kapsamında veri işleme süresince verinin korunması öncelikli olmalıdır. 

Bu sebeple Avrupa Konseyi tarafından tüm üye ülkelerle kişisel verinin korunması ve sınır ötesi veri akışı ilkeleri belirlenmiş “Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunmasına İlişkin 108 Sayılı Sözleşme” 28 Ocak 1981 tarihinde imzaya açılmış ve ülkemiz tarafından da Avrupa Birliği Uyum Süreci kapsamında imzalanmıştır. 17 Mart 2016 tarihinde Resmî Gazetede iç hukuka dahil olmuştur.

Kişisel Veri Hakkı Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasanın özel hayatın gizliliği ve korunması kanunu 20. maddesi kapsamında herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. Özel hayat ve aile hayatın gizliliğine dokunulamaz. Herkes kendisiyle ilgili kişisel verilerinin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve kanunla düzenlenir. 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) 7 Nisan 2016 tarihli ve 29677 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir ve veri koruma şartları bu kanunda açıkça belirtilmiştir.  

Kişisel Verilerin Korunması Hukuku

Kişisel Verinin Hukuki Tanımı

Kişisel veri, kimliği belirli olan veya belirlenebilen gerçek kişiye ait tüm bilgilerdir. Kişisel veriden söz edilebilmesi için ortada bir gerçek kişinin olması esastır. Tüzel kişinin verileri kişisel verinin dışında bulunmaktadır. Burada bahsedilen bilgiler; ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri, telefon numarası, taşıt plakası, TC no, sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası, özgeçmişi, resim, görüntü, ses kayıtları, parmak izi, e-posta adresi, aile ve sağlık bilgileridir. Kişisel verisi işlenen gerçek kişi, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre “ilgili kişi” olarak adlandırılır.

Kişisel Verilerin İşlenmesi

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 5. Maddesi’ne göre hiçbir kişisel veri, ilgili kişinin açık rızası olmadan işlenemez. Bunun için veri sorumlusu, ilgili kişiye kişisel verilerin korunması açık rıza metnini onaylatmak durumundadır. Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve şekillerini belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişidir. 

“Tam ve sağ olarak doğan”, kurumsallaşmamış her birey, hukukta “gerçek kişi” olarak tanımlanır. Gerçek kişiler arasında dil, din, ırk, cinsiyet gibi ayrımlar yapılmaz. Tüzel kişiler şirket, vakıf, sendika gibi kurumlara verilen isimdir. Ticari ve sosyal amaçlarla bir araya gelmiş gerçek kişilerden oluşurlar. İsim, telefon numarası, TC no, araç plakası, resimler, IP numarası, genetik bilgiler ve benzeri birçok bilgi gerçek kişiyi belirlenebilir kılmalarından dolayı kişisel veri tanımına uyar ve işlenmesi yasaktır.

Kişisel verilerin işlenmesi, 6698 sayılı KVKK’da aynen şu şekilde tanımlanmaktadır:

“Kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hâle getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi ifade eder”. (6698 Sk. KVKK, m.3.1/e)

Genel ve özel nitelikli kişisel verilerin işlenebilmesi için tüm gerçek kişilere KVKK açık rıza formu sunulmalıdır. Dijital ortamda bu formun açık ve anlaşılabilir bir şekilde sunulması, ve devamında ilgili kişi tarafından onaylandığının kanıtı olarak bir onay kutucuğunun bulunması gerekmektedir.